گرما زدگی + 10راهکار برای پیشگیری از گرما زدگی
گرما زدگی و راهکارهایی برای پیشگیری از آن
تعریف پزشکی از گرمازدگی ، درجه حرارت بالای 40 درجه بدن است که با عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی پس از قرار گرفتن در معرض دماهای بالا همراه است. گرمازدگی در اثر نرسیدن آب کافی به بدن در گرمای بالا، منجر به نقص در سیستم کنترل درجه حرارت بدن می شود.
علائم شایع گرمازدگی شامل حالت تهوع، تشنج، گیجی، گمراهی و گاهی اوقات از دست دادن هوشیاری یا کما است. گرمازدگی شدید می تواند باعث آسیب جدی به مغز و سایر اندام های داخلی شود. این مسئله عمدتا افراد بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار می دهد.
۱۰ روش برای جلوگیری از گرمازدگی
• طولانی مدت زیر نور آفتاب قرار نگیرید.
• آب زیاد بنوشید.
• لباس سبک و گشاد بپوشید.
• زمانی که فکر می‌کنید دمای بدنتان بالا رفته است٬فعالیت خود را متوقف کنید و به مکان خنک بروید و نوشیدنی خنک بخورید.
• از دوش اب سرد استفاده کنید.
• در ساعت هایی که اوج گرما است بیرون نروید.
• در روزهای گرم از غداهای سنگین و گرم اجنتناب کنید.
• از مصرف نمک یا مواد غذایی شور اجتناب کنید.
• مواد غذایی با طبع سرد مثل ماست بخورید.
• استفاده از روغن گیاهی(روغن نعنا٬بادام٬روغن زیتون و…)
بعضی افراد ببیشتر در معرض گرمازدگی هستند از جمله:
– افراد بالای ۶۵ سال
– افراد با بیماری‌های خاص(قلبی٬ام اس٬ فشار خون)
– افراد با شغل‌های خاص
– ورزشکاران در فضای باز
– افرادی با طبع گرم
– خانوم‌های باردار
– نوزادان
– کودکان
علائم گرمازدگی
- تعریق غیر نرمال
- قرمز شدن پوست بدن (خصوصا در نواحی بدون پوشش مثل صورت و دست‌ها)
- ضعف و بی حالی و در شرایط حاد غش کردن
- اسهال، استفراغ و حالت تهوع
- گرفتگی عضلانی
- زیاد شدن ضربان طبیعی قلب
- افزایش غیر عادی دمای بدن
- عرق سوز شدن پوست
- خستگی بیش از حد
- تشنگی غیر معمول
- ضعیف شدن نبض
- تند شدن تنفس
- بی قراری و پرخاشگری
- سرگیجه و گیجیه
برای درمان گرمازدگی چه بخوریم
1-گلاب
برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدری که باعث استفراغ شده و صفرا را خارج نماید.
نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می‌برد و بدن را تقویت می‌کند.
بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.
2-عناب و شکر
برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب جوشانده و با کمی شکر به صورت خنک و ملس میل کنید.
همچنین خوردنی‌های سرد و تر مانند گل بنفشه، خاکشیر، هندوانه و تخم خیارین (خیار، کدو، هندوانه و خربزه) نیز توصیه می‌شود.
البته بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل می‌شود.
3-خاکشیر و شربت آب‌لیمو
استفاده از خاکشیر یخ زده و شربت آب‌لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است.
خاکشیر باید به شکل یخ زده یا همراه خورده یخ مصرف شود.
با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آب‌لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده است توصیه می‌شود
و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.
4-ماست و خیار
ماست و خیار هر دو به دلیل داشتن طبع سرد برای گرما زدگی بسیار مفید هستند و در کاهش دمای بدن نقش اساسی دارند.
5-عرق کاسنی
در مواقع بالا رفتن دمای بدن می‌توانید از عرق کاسنی استفاده کنید زیرا این شربت تشنگی را برطرف می‌کند و دمای بدن را کاهش می‌دهد.
همچنین باید گفت که طبع سرد عرق کاسنی باعث متعادل شدن طبع بدن درفصل گرم سال می‌شود.
۶- هندوانه
به جرات می‌توان هندوانه را پر آب‌ترین میوه دانست. این میوه تابستانی با طبع سردی که دارد؛ باعث خنکی بدن شده و در رفع نشانه‌های گرمازدگی تاثیر زیادی دارد. پس اگر گرمازده شدید، یک قاچ هندوانه خنک دوای درد شما خواهد بود.
۷- آلو
این میوه تابستانی را می‌توان به چند صورت برای درمان گرمازدگی استفاده کرد؛ خوردن آلو به دلیل خاصیت آنتی اکسیدان بودن آن باعث کاهش التهابات ناشی از گرمازدگی کمک می‌کند. همچنین شما می‌توانید از برگه آلو (خشک شده آن) استفاده کنید؛ به این صورت که مدتی آن را در آب خیس کرده و پس از جدا کردن هسته، همراه با آب، شکر و یخ میل کنید.
جلوگیری از گرما زدگی در سفر
اگر قصد رفتن به سفر در تابستان را دارید باید به چالش گرمازدگی توجه کنید. ایران به دلیل 4 فصل بودن همانطور که زمستان های سردی دارد. در تابستان نیز بسیار گرم است.
اگر می‌خواهید به مناطق جنوبی کشور یا هر لوکیشن گرم دیگر بروید به نکات زیر توجه کنید:
•در سفرها بهتر است لباس های روشن و سبک بپوشید.
•برای استفاده از فضای آزاد و گردش سعی کنید در ساعات خنک روز بیرون بروید.
•استفاده از ضد آفتاب جهت محافظت از پوست را جدی بگیرید.
•از قرار گیری در محل های گرم و تابش مستقیم نور خورشید جدا دوری کنید.
•قبل از سفر با وسیله شخصی حتما از سالم بودن کولر اطمینان حاصل کنید.
•حتما از عینک افتابی استفاده کنید.
•در مواقع کمپینگ و استراحت در طبیعت مراقب ذرجه حرارت هوا باشید.
•حتما لیمو ترش و کمی آب در کوله همراه خود داشته باشید.
•به مدت طولانی داخل اتومبیل خود نمانید.
درجات گرما زدگی
گرما زدگی در درجات مختلفی بروز می‌کند که هر کدام علائم و عوارض خود را دارند.
گرمازدگی خفیف:
این درجه از گرمازدگی علائمی دارد که در درد شکم ، بازو و ساق خود را نشان می دهد و علت عمده آن کمبود آب و املاح بر اثر غرق کردن زیاد است. در این حالت از فعالیت بدنی خودداری کرده و عضلات درگیر را آرام کشش بدهید و آب املاح دار و نوشیدنی میل کنید.
گرما زدگی متوسط:
این درجه از گرما زدگی علائمی چون ضعف، احساس خستگی شدید و از حال رفتن دارد. در برخی مواقع علائم دیگری مثل احساس تشنگی، سردرد، تهوع، استفراغ و گیجی به سراغ فرد گرمازده می آید. این مشکل در شرایطی پیش می آید که فرد فعالیت بدنی شدیدی را تجربه می کند که سابقه آن را نداشته است. برای کمک به فرد گرما زده با این علائم بهتر از او را به یک محل خنک منتقل کرده و لباسهایش را در آورید. در صورتی که هوشیار است آب حاوی املاح به او بدهید و با پنکه و حوله خیس بدنش را خنک کنید و سریع به پزشک برسانید.
گرمازدگی شدید:
این حالت بدترین نوع گرمازدگی است که درجه حرارت مرکزی بدن به ۴۰ درجه سانتی گراد می‌رسد و علائم آن تهوع، تشنج، کاهش سطح هوشیاری و کما خواهد بود. در چنین حالتی ابتدا با اورژانس تماس گرفته و سپس فرد گرما زده را در وان یخ قرار دهید. لباسها را درآورده و تکه های یخ را در زیر بغل ، کشاله ران و گردن او بگذارید.
